Próchnica jest przyczyną powstawania ubytków w jamie ustnej oraz różnego rodzaju powikłań. Wiele osób, które chcą ograniczyć częste wizyty u dentysty zastanawia się, jak zapobiec próchnicy? W jaki sposób dbać o zęby, aby jak najdłużej były piękne, zdrowe i mocne?
Co to jest próchnica zębów?
Każdy stomatolog zgodzi się ze stwierdzeniem, że zdrowie zębów, to zdrowie całego organizmu, właśnie dlatego tak ważna jest profilaktyka jamy ustnej. Czym jest próchnica? To choroba zakaźna zębów, polegająca na uszkodzeniu tkanek zęba poprzez bakterie próchnicotwórcze, które metabolizując cukier w jamie ustnej, produkują kwasy rozkładające szkliwo.
Szkliwo jest najmocniejszą tkanką w ludzkim organizmie, jednak nadmiar cukru w diecie - obecność bakterii przekształcających ten cukier w kwas, powoduje uszkodzenia tkanek zęba, tym samym rozwój próchnicy, a ta będąc chorobą zakaźną zaraża też inne zęby (w których mówiąc potocznie powstają dziury).
Jak zapobiegać próchnicy?
Jak wiadomo, lepiej zapobiegać, niż leczyć. Przed rozwojem próchnicy uchroni nas:
-codzienne szczotkowanie zębów,
-systematyczne nitkowanie zębów,
-zbilansowana dieta uboga w cukry proste,
-lakowanie zębów,
-regularne, kontrolne wizyty u stomatologa.
Dieta a zęby
Odpowiednia dieta odgrywa istotną rolę w skutecznej walce z próchnicą, jakich zasad należy przestrzegać?
W profilaktyce przeciwpróchniczej bardzo ważne jest, aby ograniczać spożywanie cukrów prostych (szczególnie słodyczy, czy napojów słodzonych). Od dziecka należy uczyć malucha pić wodę, zamiast słodkich zamienników. Rodzice nie powinni też dosładzać mleka i kaszek dla dzieci, szczególnie podając je w nocy, kiedy nie mamy możliwości umyć maluchowi zębów (w nocy rozwój bakterii próchnicotwórczych jest największy). Dzieci są szczególnie narażone na próchnicę, ponieważ zęby mleczne są mniej zmineralizowane, dlatego warto wprowadzić u nich jeden słodki dzień w tygodniu np. niedzielę, a w pozostałe dni ograniczać się tylko do owoców.
Dla zębów korzystne jest spożywanie tzw. pokarmów oczyszczających, czyli marchewki, jabłka. Jeśli spożywamy coś słodkiego najlepiej, aby zrobić to po głównym posiłku (np. po obiedzie), odczekać pół godziny, aby pH się znormalizowało i umyć zęby. Jeśli nie mamy takiej możliwości, możemy po słodkich przekąskach wyrównywać pH bezcukrową gumą do żucia.
Herbata zawiera fluor, który wspiera nasze zęby, należy jednak pamiętać, iż może ona powodować tworzenie się osadu na zębach więc nie należy przesadzać z jej ilością (1-2 filiżanki dziennie). Z kolei nabiał zawiera wapń niezbędny do prawidłowej mineralizacji zębów, dlatego wskazane jest codziennie spożywanie porcji białego lub żółtego sera, jogurtów, mleka.
Rola higieny jamy ustnej w walce z próchnicą
Na higienę jamy ustnej składa się:
-zbilansowana dieta, nie wnosząca nadmiaru cukru,
-prawidłowe i skuteczne szczotkowanie,
-codziennie nitkowanie zębów lub/i używanie irygatora,
-używanie płukanek do jamy ustnej,
-czyszczenie języka, gdzie gromadzi się dużo bakterii i najwięcej zapachów.
Higiena jamy ustnej jest kluczem do zachowania zdrowia zębów, uniknięcia próchnicy, chorób dziąseł i jest także profilaktyką przed nowotworami jamy ustnej. Poświęcenie dziennie ok. 8-9 minut na wskazane wyżej czynności może oszczędzić nam dużo czasu, pieniędzy oraz stresu.
Jak prawidłowo myć zęby?
Zastanawiałeś się kiedyś, czy prawidłowo szczotkujesz zęby? Codziennie wykonujemy tę czynność dwa razy, ale nie zawsze poprawnie. Każdy ząb ma kilka powierzchni, które należy wyczyścić, aby cieszyć się zdrowiem. Szczotkowanie powinno trwać minimum dwie minuty, gdzie na każdą ćwiartkę zębów należy przeznaczać 30 sekund, jeśli nie mamy urządzenia z timerem warto włączać stoper na telefonie. Oprócz szczotkowania należy także nitkować przestrzenie międzyzębowe. Warto zapytać higienistki stomatologicznej, jak prawidłowo zadbać o swoje zęby, jeśli mamy z tym problem, lub posiadamy aparat stały, czy uzupełnienia protetyczne (korony, mosty, implanty).
Jaką szczoteczkę kupić?
Wybór dobrej szczoteczki jest kluczem do poprawnego szczotkowania. Najlepsze są szczoteczki elektryczne, które dzięki małej główce docierają do trudno dostępnych miejsc i tym samym są najskuteczniejsze. Jakie są ich inne zalety?
- usuwają one do 100% więcej płytki nazębnej niż szczoteczki manualne,
- masują dziąsła, aby poprawić ich ukrwienie i nie doprowadzać do stanów zapalnych,
- są wygodne w użyciu. Szczoteczka elektryczna nie wymaga od nas wysiłku, należy tylko przykładać główkę po kolei do kolejnych zębów, pamiętając o każdej powierzchni zęba (od policzka, od podniebienia, powierzchni żującej).
Jak wzmocnić zęby?
Aby wzmocnić zęby, należy udawać się co pół roku do higienistki stomatologicznej na zabieg fluoryzacji/lakierowania. Profesjonalne lakiery z fluorem uchronią nasze zęby przed próchnicą i zabezpieczą szkliwo przed działaniem kwasów z pożywienia. Podczas codziennej higieny w domu możemy też używać specjalistycznych past wzmacniających szkliwo, w szczególności zalecanych gdy mamy nadwrażliwość lub wady szkliwa np. Splat Sensitive lub Biomed Sensitive oraz płukanek z serii Splat INNOVA.
Stosując się do powyższych zaleceń z pewnością unikniecie długiego i kosztownego leczenia stomatologicznego, ciesząc się pięknym i zdrowym uśmiechem bez próchnicy.
Artykuł powstał przy współpracy z Pauliną Chmarzyńską - Dyplomowaną Higienistką Stomatologiczną